Luisterend pionieren

Donderdag, begin van de middag, einde van mijn tweede “kapeldienst”. Ik zit nog na te genieten van een heerlijk gesprek met een twintigjarige Amsterdamse studente. Ze kwam om mij te interviewen over “stem” en “stilte” in het protestantisme. Daarna mocht ik haar vragen stellen rond zingeving. Er ontstond een open en kwetsbaar gesprek, over het dealen met alle stemmen die een rol in je leven spelen en het zoeken van de stilte, om je te richten op de ene stem die er echt toe doet en die je leven zin geeft. Ze was nog maar net vertrokken, of er kwam een man naar de kapel. Hij zocht de stilte, brandde een kaarsje, ging even zitten om te mediteren en leek weer te vertrekken. Bij het naar buiten stappen ontmoetten onze blikken elkaar, door de open deur van mijn “werkruimte” naar het pleintje voor de kapel. Hij aarzelde wat en liep naar me toe: ‘Ik weet niet of ik bij jou moet zijn, maar ik heb een idee… het leek me zo mooi om een Coronaherdenking voor de buurt te organiseren…’

Even wist ik niet wat er gebeurde. Vorige week had ik met dat idee gespeeld. Op de radio hoorde ik van initiatieven om dit landelijk vorm te geven. Maar het leek me juist belangrijk om er ook lokaal aandacht voor te vragen. Voor de pijn en het verdriet van mensen die getroffen waren door de ziekte, die geliefden hadden verloren, die de eenzaamheid hadden ervaren, die financieel de gevolgen hadden ondervonden, die met hun onderneming aan de rand van faillissement stonden, of die al omver waren gevallen. Het leek me mooi om een open, brede herdenking te hebben, voor iedereen, gelovig, ongelovig, of anders gelovig. Als een ontmoetingsplek om te delen wat ons geraakt heeft en om te vieren dat we elkaar weer kunnen ontmoeten.

Het idee had ik al gedropt bij de voorzitter van het pioniersteam en die avond zouden we het tijdens de vergadering bespreken. Ook wilden we het meenemen naar de “wijktafel”, een ontmoetingsplek van diverse maatschappelijke organisaties binnen de Jordaan. Het idee was, dat we dit echt met elkaar wilden vorm geven. Volgens het principe van het viervoudig luisteren. Het is namelijk leuk om je eigen ideeën en plannen te lanceren, maar veel belangrijker is het om luisterend te pionieren. Om te luisteren naar God, naar de context (de wijk), naar elkaar (het pioniersteam) en naar de kerk (de bedding van de Noorder, de PKA, alle christenen in Amsterdam, etc). Juist luisterend naar deze vier richtingen, ontdek je wat nodig is. En je handelt dan nooit als eilandje, maar altijd verbonden met God en anderen. Kortom, ik vond het een goed idee, maar voordat ik er iets mee wilde, zou ik het eerst in gebed bij God leggen, met het team overleggen, met de kerkenraad en vooral met het wijkennetwerk van de Jordaan. Goed luisteren voordat je tot actie overgaat.

Maar daar stond opeens die man. Bijna als antwoord op het gebed, nog voordat ik goed en wel begonnen was met het luisterproces. Een man uit de buurt, spiritueel geëngageerd, maar niet perse christen. Een man die relaties wist te leggen met de kerk en haar geschiedenis. Hoe de kerk tijdens de pestepidemie een belangrijke rol had gespeeld. Hoe daarom deze kerk bij uitstek de plek was om ook deze pandemie te herdenken. We gingen brainstormen. Hoe we zowel het “binnen” als het “buiten” perspectief vorm konden geven. Binnen de kerk, als een beeld van de bubbel waarin we geleefd hebben. Met ruimte voor pijn, verstilling, het branden van een kaarsje, het noemen van de namen, het herdenken van de ellende van ruim 15 maanden pandemie. En dan met elkaar naar buiten, om een nieuwe bevrijding te vieren, uit de quarantaine. Hij zag het voor zich hoe muzikanten op het dak van de kerk Beethoven’s Ode an die Freude zouden spelen.

We raakten beiden enthousiast, wisselden contactgegevens uit, maakten afspraken voor een vervolg. Inderdaad, ook anderen betrekken. Wijknetwerk, kerk, team. Ik zei nog tegen hem: ‘Wel toevallig dat je juist vandaag binnenwandelt…’ Waarop hij antwoordde: ‘Maar niets gebeurt toch toevallig?’