Het jaar komt ten einde, we naderen opnieuw een grens in tijd. Niets uitzonderlijks, want elke dag wordt begrenst door de nacht. En dagelijks hebben we met allerlei grenzen te maken, in onszelf en onze omgeving. Ze zijn onmisbaar, want zonder grenzen zouden we ten onder gaan in de veelheid aan mogelijkheden. Maar tegelijk kunnen ze confronteren en frustreren. Ze lijken je leven dan enkel en alleen te beperken en jou tekort te doen. Mijn dochter, Marjon, schreef enige tijd geleden een brief aan haar ‘grens’. Een grens die alle vanzelfsprekendheden wegnam, maar verassend genoeg zeker zoveel teruggaf…
Op mijn verzoek is ze bereid die ervaring langs deze weg met anderen te delen. Juist nu, nu zo’n overgang in de tijd je soms net wat bewuster stil doet staan bij de grenzen waar je dagelijks tegenop loopt, om samen met jou het nieuwe jaar in te wandelen.
Beste grens,
Jij en ik, we konden het altijd best goed met elkaar vinden. Niet dat we de deur bij elkaar plat liepen, maar goede kennissen waren we zeker. Soms zocht ik jou op om je uit te dagen. Andere keren kwam je bij mij langs, als ik een stap te ver was gegaan. Ik verwachtte je dan al en wist dat je voor me zou gaan staan, me een spiegel voor zou houden en ik je gelijk zou geven. Je was wat dat betreft een open boek, voorspelbaar, op het saaie af.
Maar jij bent veranderd en niet zo’n beetje ook. Achteraf gezien was die verandering al jaren gaande, maar je wist je goed te verbergen. Elke keer als jij onverwacht uit de hoek kwam, me vaker opzocht dan normaal, me blokkeerde, verpakte je het zo dat ik de oorzaak bij mezelf zocht. Totdat jij zo’n drie jaar gelden besloot permanent bij me in te trekken. Voor mij kwam het onverwachts, maar voor jou zal het vast een logische stap zijn geweest. We zijn niet om de tafel gaan zitten om een huurcontract op te stellen of de huisregels door te spreken. Nee je was er, confisqueerde mijn huis en leven, en dat alles zonder je ook maar enigszins bezwaard te voelen. En nog steeds heb jij de touwtjes stevig in handen en trek je er gretig op los. Soms ben je genadig en houd je het bij één touwtje, veel vaker echter trek je aan een heleboel touwtjes tegelijk.
Door de jaren heen heb ik meerdere keren geprobeerd in alle redelijkheid het gesprek met je aan te gaan. Eerst zette ik in op je vertrek. Ik heb het in stilte gewenst, subtiel gevraagd, het expliciet besproken. Maar niets hielp, want jij gaf gewoonweg niet thuis. Toen heb ik geprobeerd je te negeren en net te doen alsof je er niet was. Ik ging door als het eigenlijk niet meer ging, maar jij bleef en sloeg harder terug dan ooit. Daarna heb ik je geanalyseerd en geprobeerd je gedrag in kaart te brengen, zodat het voor mij voorspelbaar werd en ik erop kon acteren. Maar jouw grilligheid kent geen patroon en laat zich niet voorspellen.
Wie ben je eigenlijk? Je bent deel van mij en tegelijk een volkomen vreemde, een indringer. Je bent hard als beton en onwankelbaar, maar leert me flexibiliteit. Je ontneemt me alle onbevangenheid, maar geeft me ook ruimte en vrijheid. Je maakt dat ik niet langer meedraai in de maatschappij, maar plaatst me tegelijk midden in het leven. Je maakt dat de werkelijkheid om me heen soms bevreemdend aanvoelt en juist daar doorheen ervaar ik een oprechte en diepe verbinding met de ander. Je zaait onzekerheid over de toekomst en creëert op hetzelfde moment de ruimte om van dag tot dag te leven. Je hebt al mijn ideeën en dromen om voluit mens te zijn onderuit gehaald, maar daardoor zie ik ze elke dag al duidelijker in vervulling gaan. En terwijl jouw gedrag haaks lijkt te staan op Gods bedoeling, wordt Zijn werkelijkheid meer dan eens waar.
Kortom, je bent iemand van paradoxen, van schijnbare en onverenigbare tegenstellingen. Iemand van raadsels en mysteries, die tot goedkope clichés worden wanneer ik ze probeer te ontrafelen en onder woorden breng. Ik kan niet simpelweg zeggen dat ik beter af zou zijn als jij niet in mijn leven was verschenen. Daarom, al verfoei ik je, ik dank je. En koester goede hoop dat je ook het komend jaar als dwarsligger voor mij de gang erin houdt…
Marjon