Ik nam vorige week deel aan de conferentie ‘Ten Years After 9/11’, waarin de verhouding van de kerk tot de Islam centraal stond. Op deze conferentie die in Grand Rapids (Calvin Collge) werd gehouden, ontving onze oud-premier Jan Peter Balkenende een onderscheiding vanwege zijn inzet voor christelijke waarden en normen in het publieke leven. Zelf hield ik een lezing over het thema ‘Islam in Reformed Perspective’. Ik eindige deze met een viertal conclusies die ik hierbij doorgeef:
De islam is een verrijkende uitdaging voor de kerk
- De islam daagt de kerk uit zich op haar eigen identiteit te bezinnen en te verwoorden wie zij is en wat zij gelooft. In plaats van zich af te zetten tegen moslims is zij geroepen te reflecteren op haar eigen toewijding; en in plaats zich te laten leiden door angst voor moslims heeft zij zich te oefenen in de liefde van Christus. Geworteld in Hem die alle macht heeft, treden wij met hoop en vertrouwen ons moslimse naaste tegemoet.
- De islam daagt de kerk uit haar relatie tot overheid en maatschappij opnieuw te doordenken, omdat juist de islam ons er aan herinnert dat geloven met alle aspecten van dat aardse leven te maken heeft. Dit betreft ook de verhouding van geloof en cultuur. Heeft juist het christelijk geloof zich niet vaak te kritiekloos overgeven aan gangbare westerse waarden?
- De islam daagt de kerk uit om haar leden via prediking, studiekringen en catechese de goede omgang te leren met moslims en als volgeling van Jezus zo nodig het kwade te overwinnen door het goede.
- De islam daagt de kerk uit om de vreemdeling in haar midden een volwaardige plek te geven.
De kerk is geroepen tot getuigenis
De kerk is geroepen om respectvol en eerlijk te getuigen dat Jezus de Messias van Israël en Verlosser van de wereld is. Zij schaamt zich niet voor haar getuigenis aangaande de drie-enige God, en openhartig spreken van haar gekruisigde en opgestane Here. Op hoop dat Gods Geest zelf zich overtuigend in dit gesprek mengt. Elke vorm van manipulatie of dwang af wijst zij af. Ook zal zij zich hoeden om haar gelijk te halen door de ander ten onrechte in een kwaad daglicht te stellen. Zij doet dit in navolging van Jezus, wiens optreden zich altijd kenmerkte door getuigenis, dialoog en betoon van liefde. Dat sluit kritische vragen bij wat moslims geloven niet uit, evenmin als de openheid voor kritische vragen van de ander.
Gebed
Een Bijbelse visie op de islam en integere omgang met moslims dringt de kerk voortdurend tot gebed. Zij leeft van het geheim dat Gods hart naar deze mensen uitgaat, dat Christus voor hen gestorven en opgestaan is en de Geest ook onder hen wil waaien. Dit bidden maakt nederig en geeft moed.
Samenwerking op maatschappelijk vlak
De identiteit van de kerk als gemeenschap van Christus sluit samenwerking met moslims in de maatschappij niet uit maar in. Op veel punten delen christenen en moslims de zorgen over een zich verhardende seculiere maatschappij waarin toegewijde vormen van geloof onder druk staan. Beide gemeenschappen hebben elkaar in die context nodig om blijvende vrijheid te vragen om hun geloof op allerlei terrein gestalte te geven. Daarnaast kunnen moslims en christenen op meerdere punten samenwerken ten dienste van een rechtvaardige en sociale samenleving (zoals dat ook geregeld gebeurt met seculiere partijen). Bij alle blijvende verschillen zal een dergelijke samenwerking een positieve uitwerking hebben op de onderlinge verhoudingen. En dat komt iedereen ten goede!
Paul Visser
